काठमाडौँ । चुनावी परिणाम समापन चरणमा पुगेसँगै शीर्ष नेताहरु पाँचदलीय गठबन्धनकै सरकार बनाउने तयारीमा लागेका छन् ।
प्रत्यक्ष सिट तथा समानुपातिक रुझानबीच सत्ता गठबन्धनकै बहुमत पुग्ने निष्कर्षसहित कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा र माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालबीच पाँच दलको बैठक बोलाउने समझदारी भएको छ । आगामी सरकारको समिकरणबारे विभिन्न अड्कलबाजी चलिरहेको बेला दुई शीर्ष नेताहरुबीच शनिवार संवाद भएको हो । प्रधानमन्त्रीका प्रेस प्रमुख गोविन्द परियारले शनिबारको छलफलपछि आशंका हटेको दाबी गर्नुभयो । विद्यमान गठबन्धनलाई निरन्तरता दिने र सरकार निर्माणको गृहकार्यमा लाग्न नेताहरू स्पष्ट देखिएको उहाँले बताउनुभयो ।
गठबन्धन भए पनि उनीहरूले ‘सोचेजस्तो’ मत आदानप्रदान नभएको भन्दै एकीकृत समाजवादी र माओवादीका केही नेताले असन्तुष्टि व्यक्त गरिरहेका छन् । त्यस्तै लामो संवादहीनता तोड्दै एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले माओवादी अध्यक्ष दाहाललाई सम्पर्क गरी सहकार्यको प्रस्ताव राखेपछि सम्भावित समीकरणका विषयमा आम चासोसँगै आशंका बढेको छ । यस्तो आशंकाबीच सत्ता गठबन्धनका शीर्ष नेताहरुबीच संवाद शुरु भएको हो ।
प्रधानमन्त्री देउवाले गठबन्धनको तेस्रो दल एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधवकुमार नेपालसँग पनि शुक्रबार नै टेलिफोन संवाद भएको प्रमुख स्वकीय सचिव भानु देउवाले बताउनुभयो । दुई नेताबीच पनि यही छलफल भएको उहाँले जानकारी दिनुभयो
पछिल्लो मतपरिणामअनुसार प्रत्यक्षमा कम्तीमा ५७ र समानुपातिकमा ३४ सहित ९१ सिट जित्ने कांग्रेसको हिसाब छ । त्यस्तै १७ सिट जितेको माओवादीले एक सिटमा अग्रता लिइरहेको छ । मतगणना हुन बाँकी दोलखामा पनि जित्ने उसको दाबी छ । प्रत्यक्षमा १९ र समानुपातिकबाट १५ सहित ३४ सिट आफ्नो हुने माओवादी हिसाब छ ।
गठबन्धनको तेस्रो दल एकीकृत समाजवादीले प्रत्यक्षमा १० सिट जितेको छ, समानुपातिकमा उसको प्रतिनिधित्व यकिन छैन । शनिबार मध्यरातसम्म एकीकृत समाजवादी २.५७ प्रतिशतमा छ । उसले ३ प्रतिशत पुर्याए कांग्रेस र माओवादीसहित एमालेले पनि एक एक सिट गुमाउनेछन् । त्यस्तै गठबन्धनको अर्को सहयोगी लोसपाले प्रत्यक्षमा चार सिट जितेको छ भने जनमोर्चाले एक सिट निश्चित गरेको छ ।
बालुवाटार बैठकले निकालेको हिसाबमा गठबन्धनको मात्रै एक सय ४० मत पुग्छ । यो उसका लागि सहज बहुमत हो । त्यसैले सरकार निर्माणकै लागि अन्य दल जोडजाड गर्नुपर्ने अवस्था नआउने कांग्रेस प्रवक्ता प्रकाशशरण महतको दाबी छ ।
त्यस्तै गठबन्धनको सहयोगीका रूपमा उठेका प्रभु साह समूहको दुई सिट छ भने चार सिट भएको नागरिक उन्मुक्ति पार्टी पनि यही गठबन्धनसँग संवादमा छ । त्यतिमात्र होइन, उपेन्द्र यादवको पराजयपछि जसपाका ६ जनालाई पनि गठबन्धनमा मिसाउने कसरत छ ।
गठबन्धनको बहुमत हुनेमा ढुक्क कांग्रेस सभापति देउवा र माओवादी अध्यक्ष दाहालको मुख्य चासो भने पहिलो चरणमा को प्रधानमन्त्री बन्ने र राज्यशक्तिका मुख्य पदहरूको बाँडफाँट कसरी गर्ने भन्नेमा केन्द्रित रहेको नेताहरू बताउँछन् । देउवा र दाहाल दुवै प्रधानमन्त्रीका दाबेदार हुन् । आलोपालो गर्ने विषयमा उनीहरू लचिलो भए पनि पहिलो पालो कस्को भन्नेमा भित्रभित्रै रस्साकसी चलिरहेको छ । यही पृष्ठभूमिमा बाह्य चासोसमेत देखिन थालेको छ । देउवासँग करिब एक घण्टा छलफल गरेर माओवादी अध्यक्ष दाहाल निस्किएलगत्तै भारतीय राजदूत नवीन श्रीवास्तव प्रधानमन्त्री निवास बालुवाटार पुगेका थिए ।
स्रोतका अनुसार राजदूत श्रीवास्तवले गठबन्धनको बहुमत पुग्ने नपुग्ने र सरकार निर्माण कसरी हुन्छ भन्नेमा देउवासँग जिज्ञासा राखेका थिए । प्रधानमन्त्रीका परराष्ट्र सल्लाहकार अरुण सुवेदीले भेटवार्ता पुष्टि गर्दै समसामयिक राजनीतिक विषयमा छलफल भएको प्रतिक्रिया दिनुभयो ।
यता, एमाले अध्यक्ष ओली पनि पर्ख र हेरको स्थितिमा हुनुहुन्छ । मतगणनाको मध्यान्तरमा गठबन्धनको बहुमत नपुग्ने र एमाले पहिलो दल हुने सम्भावना देखिएपछि वाम गठबन्धनको अनौपचारिक गृहकार्यमा लाग्नुभएका ओली पछिल्लो समय भने अन्तिम चुनावी परिणामको पर्खाइमा हुनुहुन्छ ।
साँघुरो भए पनि सत्ता गठबन्धन बहुमतमा पुग्ने सम्भावना बढेपछि एमालेको सक्रियतामा तत्कालका लागि ब्रेक लागेको छ ।
वर्तमान गठबन्धन कायम रहेसम्म सरकार निर्माणमा एमालेले अग्रसरता नराख्ने उपमहासचिव विष्णु रिमालले बताउनुभयो । बरु, आगामी सरकारलाई स्थिर बनाउन सहकार्यका लागि कांग्रेस तयार हुनुपर्ने एमालेको सन्देश छ ।
झिनो बहुमतमा सरकार बनाएर अस्थिरतातिर मुलुकलाई लैजानुभन्दा एमालेसँग मिलेर सरकार बनाउनुपर्ने मत पनि कांग्रेसमा छ । संस्थापन इतरपक्षमा रहेका केही नेताले यसका लागि कसरत गरिरहे पनि प्रधानमन्त्री देउवा भने माओवादीलाई ‘धोका दिनु नहुने र ओलीसँग सहयकार्य गर्न कठिन हुने’ तर्क गरिरहनुभएको छ ।
तर कांग्रेस प्रवक्ता महत भने कमजोर बहुमतमा सरकार बन्दैमा अस्थिरता नआउने दाबी गर्नुहुन्छ । झिनो बहुमतको सरकार बन्दा झन् सतर्कता बढ्छ, नराम्रो काम गरियो भने सरकार ढल्छ कि भन्ने चिन्ता हुन्छ, त्यसैले अहिलेकै गठबन्धनको सरकार बन्ने उहाँले बताउनुभयो ।
-1722510781.jpg)
